|
این نظر توسط احمدرضا در تاریخ 1394/02/13 و 13:24 دقیقه ارسال شده است |
|
|

|
|
معنی نام های سوره های قرآن کریم :
http://jomhourieslami.blogfa.com/post/1486
1. فاتحه (گشاینده) چون قرآن با این سوره شروع میشود و این سوره آغازگر قرآن است، «فاتحه» نامیده شده است. و بخاطر حمد وستایشی که در این سوره از خداوند به عمل آمده نام دیگرش سوره «حمد» است. و نیز به نام «شکر» و«وافیه» و«نور» هم از آن یاد میشود. نام دیگرش «سبع المثانی» است ونیز «امّ الکتاب». امام صادق (ع) فرموده است: سورهای است که اولش ستایش، وسطش اخلاص وآخرش نیایش است. (تفسیر برهان ج 1 ص42). این سوره 7 آیه دارد و در سال سوم بعثت آمده و چهل و سومین سوره است که در نازل شده است. بعضی هم این سوره را اولین سوره دانستهاند.
2. بقره (گاوماده) درآیات 67 تا 73 این سوره داستان فرمان خدا به بنی اسرائیل، مبنی بر کشتن وذبح کردن گاو، بیان شده است. این سوره کلاً در مورد مؤمنین ومشرکین ومنافقین وخلقت آدم و بدعتهای اهل کتاب و ماجراهای موسی و بنی اسرائیل و بنای کعبه توسط حضرت ابراهیم ونعمتهای خداوند ومسائل قصاص ووصیت قتال با مشرکین و نکاح و طلاق و ربا ومجادله ابراهیم با مشرکین بر سر اعتقاد به توحید و تغییر قبله و احکامی از حج وارث و روزه و... میباشد.آیة الکرسی، آیه 255 این سوره است. 286آیه دارد و بیشتر آیاتش در مدینه و پس از هجرت نازل شده است.
3. آلِعِمران عمران پدر حضرت مریم بود. خاندان عمران عبارت میشود از عمران و همسرش و مریم. درآیه 33 میخوانیم: «خداوند،آدم وآل ابراهیم وآل عمران را بر جهانیان برگزید.» در این سوره، که 200 آیه دارد و در سال سوم هجرت در مدینه نازل شده است از توحید ومقاومت در برابر دشمنان و مردم شناسی و در رابطه با جنگ بدر و ا’حد و زندگی مسلمین در آن فراز و نشیبها، سخن میگوید. در بخشی هم ولادت مریم و عیسی و نصاری و مجادله با اهل کتاب یهودیان هم سخن بمیان آمده است و در کل، بشارتی برای اصحاب پیامبر است.
4. نساء (زنان) در قسمتهائی از این سوره، مسائل و احکامی درباره ازدواج با زنان و حقوق آنان و روابط خانوادگی و حل اختلافات و مسئله ارث و طلاق و... بیان شده است. از آیه 136 به بعد، تشریح روحیات منافقین است. از موضوعات دیگر این سوره، احکام نماز و جهاد و هجرت و شهادات و تجارت، حالات اهل کتاب و همچنین شئون جامعه بنا میشود. و دستورات اجتماعی اسلام در این سوره ذکر شده است. این سوره در مدینه و پس از هجرت نازل شده است و 176 آیه دارد.
5. مائده (سفره وخوان غذا) در آیه 112 تا 115 حواریون و پیروان عیسی (ع) از او درخواست میکنند که برای اطمینان بیشتر، خداوند میخواهد که: «پروردگارا! برای ما غذائی ازآسمان نازل کن تا برای اول وآخر ما عید باشد و نشانهای از تو...». نام دیگر سوره، «عقود» است. این سوره دارای 120آیه است و پس از هجرت، در مدینه جزء آخرین سورههائی است که نازل شده و عمدتاً تأکید آیاتش بربنای اجتماعی اسلامی، بر پایه بینش توحیدی و مبارزه با خرافات و شرکها و تاسیس روابط صحیح اجتماعی و احکام حلال و حرام میباشد. حرمت شراب و قمار، در آیه 90 آمده است. و از این رهگذر، مسائلی از عهد و پیمان و حدود و قصاص و داستانهائی از هابیل و قابیل و از بنی اسرائیل نیز بیان شده است، که در زمینه مسائل حقوقی و جزائی میباشد. مطالب مربوط به غدیر خم در آیات 3 و 67 بیان شده است.
6. انعام (احشام وچهارپایان) در قسمتهائی از آیات 136 تا 144 عقائد و رسوم و سنت های جاهلی را درباره گاو وگوسفند و شتر و بز و قربانی و گوشت آن بیان کرده و در اصلاح عقائد انحرافی آنان در مورد این حیوانات کوشیده است. تلاش همیشگی قرآن در اصلاح «عقیده» انسان بخصوص در مورد الوهیت وعبودیت، این سوره روشن است و در همین باره به مسائلی از قبیل توحید و نبوت و معاد و احتجاج با مشرکین و برخی وظائف شرعی پرداخته است. این سوره 165آیه دارد و جزء6 آیه، بقیه در مکه و قبل از هجرت نازل شده است و بنا به نقلی آیات20،23،91،93،114،140،151،152،153، از این سوره، مکی است. این سوره پس از سوره «حجر» نازل شده است.
7. اعراف (جائی است میان بهشت وجهنم) در آیات 45 تا 48 از گروهی که در قیامت، در اعراف خواهند بود یاد میکند و از خطابهای آنان با اهل بهشت، در رابطه با اعمال و پاداشها سخن میگوید. بنا به تفسیری هم، این اصحاب اعراف، ممکن است ائمه باشند که در حدیث است که: «نحن الاعراف»- ما اعرافیم که یاران خود را میشناسیم و هر کس که ما را بشناسد و ما او را بشناسیم وارد بهشت میشود. (تفسیر البرهان ج 2 ص 17). این سوره، بیشتر روی سخن با مشرکین دارد و نیز مومنین، و از سرنوشت انسانها در طول تاریخ در رابطه با وفا به عهد خدائی و نیز فرجام کار انسانها درآخرت، و عذاب و پاداش و عرش و ساعت و قرآن و... سخن میگوید و از آیه 148 به بعد، اشاره به رجعتی که در قوم موسی به صورت گوساله پرستی پیدا شد میکند. خطاب «یا بنیآدم» چندین بار تکرار شده و لحنِ هشدار دهنده دارد. این سوره در مکه و قبل از هجرت نازل شده و 206 آیه دارد.
8. اَنفال (منابع و ثروتهایعمومی در طبیعت) در نخستین آیه در سوره، حکم ثروتهای عمومی و اینکه ازآنِ کیست و چگونه و در چه راهی مصرف میشود بیان شده است این سوره به نام «بدر»هم گفته شده زیرا پس از هجرت به مدینه و وقوع جنگ بدر در ماه رمضان، این سوره در سال دوم هجری نازل شده است ومتضمن مسائلی مربوط به جهاد و غنائم و انفال و هجرت میباشد و به تعبیر امام باقر وامام صادق که برآنان وارد شده است. نزول این سوره پس از اولین حرکت مسلحانه مسلمانان (جنگ بدر) در خور تامل و دقت است. به جمع بندی نقاط قوت وضعف و ارزیابی عمل مسلمین پرداخته و رهنمودهای متناسبی میدهد. این سوره 75 آیه دارد و نودوسومین سوره ایست که نازل شده است.
9. توبه (بازگشت) در آیه 2 سخن از این است که اگر مشرکان از راه کج و انحرافی خویش بازگردند و حق را بپذیرند به نفع آنهاست. این سوره، بخصوص در40 آیه اول، اعلام جنگ با مشرکین و منافقین و اولتیماتوم با آنهاست و (آخرین حرف) ها را با آنها میزند. و بخاطر همین لحن حاد، بدون «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع میشود. از آخرین سورههای نازل شده در سال هشتم هجری و به روایتی در سال نهم در مدینه است و از نظر ترسیم خط مشی حکومت و روش سیاسی اسلام، در روابط و عملها، اهمیت خاصی دارد. روحیه شهادت طلبی مسلمین و رسیدن به «احدی الحسنیین» در آیه 52 مطرح شده است و در آیه 107ماجرای مسجد ضرار و توطئه منافقین بیان گردیده است.
10. یونُس (نام یکی از پیامبران) در این سوره که 109 آیه دارد و در مکه نازل شده، علاوه بر یادی از یونس پیامبر، مسائلی در مورد توحید و رسالت انبیاء و سرگذشت امتهای گذشته به میان آمده است. که قوت قلبی برای مسلمین است و عبرتی است برای مخالفان عنود و سرکش. بخصوص سرگذشت هلاکت بار فرعون و سپاه او و غرق شدنشان.
11. هود (نام یکی از پیامبران) علاوه بر یادی که از هود- پیامبرقوم عاد- در آیات 50 تا60 شده است، این سوره مشتمل بر معارف الهی و احکام وعبادات، وآغاز و فرجام خلقت میباشد و از آیه 25 تا 45 سرگذشت صالح و لوط و شعیب و موسی نقل شده است. این سوره 123آیه دارد و در سال 9 بعثت در مکه نازل شده است. پیامبر فرمود: سوره هود مرا پیر کرد. این بخاطر آیه 112 است که خدا دستور به استقامت میدهد.
12. یوسُف (نام یکی از پیغمبران) این سوره که 111آیه دارد و در سال یازدهم بعثت در مکه نازل، پس از سوره هود نازل شده سرگذشت عبرت آموز یوسف پسر یعقوب پیامبر را به تفصیل، بیان میکند و درآیات آخر، یادی مجدد از دعوت انبیاء و موضعگیری مخالفان و پیروزی و نصرت نهائی خداوند به عمل میآید تا مومنین، به راه خویش دلگرمتر شوند. در بعضی احادیث آمده که چون در این سوره فتنهگری زلیخا و غیر او آمده به زنان یاد ندهید و بجای آن سوره «نور» یادشان دهید که سرشار از مواعظ و احکام حجاب است. (از علی (ع) تفسیرالبرهان ج 2 ص 242).
13. رَعد (غرشآسمان و ابر) در آیات 12 و 13 سخنانی درباره رعد و برق و مصاعقه،آمده و از این پدیدههای طبیعی بعنوان مظهری از قدرت و رحمت خداوند یاد شده است. اینها هم در مسیر کلی سوره که از توحید و خلقت و بعثت و راه و بیراهه و... بحث میکند میباشد. ازآیه 14 به بعد محور سخن، حالت پذیرش حق یا انکار آن است ونتایج خوب حق پذیری وپای بندی به تعهدات در مقابل خداوند را بیان میکند و اینکه پیروزی نهائی ازآن طرفداران دین خداست. این سوره که 43 آیه دارد در اواخر سال 6 هجری در مدینه بعد از سوره محمّد نازل شده است.
14. ابراهیم (نام یکی از انبیاء) در آیات 37 تا 42 این سوره، از دعوت و دعای این بنیانگذار توحید، ابراهیم بت شکن یاد میکند و در آیات دیگر مطالبی از رسالت و توحید و توصیف آخرت بیان شده است. در این سوره اشارهای هم به سرگذشت اقوام بنی اسرائیل و عاد و ثمود دارد و سرنوشت شوم تکذیب کنندگان را یادآوری میکند، بعد از سوره نوح، در مکه، قبل از هجرت نازل شده است، به استثنای بعضی آیات و 52 آیه دارد.
15. حِجر (نام سرزمین قوم ثمود) حجر، نام سرزمینی بین مدینه و شام بود که قوم ثمود آنجا میزیستند و خداوند، حضرت «صالح» را برای هدایت مردم آن فرستاد. درآیه 80 خداوند از تکذیب این قوم نسبت به پیامبران و سرانجام شومشان که دچار عذاب شدند یاد میکند. داستانهای تنذیری و سرگذشت اقوام دیگر دررابطه با نبوت، از مطالب دیگر این سوره است. در چند آیه هم از خلقت اولیه آدم و دشمنی ابلیس با انسان و برنامههای اغواگرانهاش بحث شده است. پنجاه و چهارمین سوره ایست که قبل از هجرت، در سال چهارم بعثت در مکه نازل شده و 99آیه دارد.
16. نَحل (زنبور عسل) زنبور عسل و خانه سازی آن در کوه وکوخ و تهیه عسل از میوه و گلها و شفابخش بودن عسل در آیه 68 و 69 این سوره بیان شده و الهام خدائی به زنبور در این تدبیرها و نقشهها ذکر شده است. نعمتهای فراوان زمینی وآسمانی خدا از قبیل دریا و کشتی، ماهیها، جواهرات دریائی، روشنائی ستارگان، باران، چهارپایان و همچنین از مسئله وحی، بعثت، قیامت، بطلان عقاید مشرکین، کیفر اقوام و... از دیگر موضوعات این سوره است. بهمین جهت نام دیگرش «نِعَم» (نعمتها) است. در این سوره، همچنین به بعضی از عادات و رسوم جاهلی هم اشاره و ازآنها مذمت شده است. این سوره در مکه بعد از سوره کهف (و قسمتی هم در مدینه) نازل شده و 128آیه دارد.
17. اسراء (حرکت شبانه) آغاز سوره اشاره به حرکت و سیر شبانه پیامبر از مکه تا مسجد الاقصی به قدرت الهی شده است. این حرکت، مقدمه معراج بزرگ پیامبر به آسمانها بود و مرزی از حرکت صعودی انسان در مسیر تکامل. نام دیگر این سوره «سبحان» است. سرگذشت بنی اسرائیل و ضعف و قوت و پیروزی و شکست آنان، به عنوان مایه عبرتی برای مسلمانان در این سوره بیان شده است. بهمین علت، نام دیگر این سوره، «بنی اسرائیل» است. در این سوره چند نکته اخلاقی (اخلاق خانواده و اجتماع) هم مطرح شده است. بهانه گیریهای مشرکین در نپذیرفتن دعوت قرآن در بخش پایانی سوره بیان گشته است. سوره اسراء 111 آیه دارد و در مکه در حدود سال 8 بعثت نازل شده است.
18. کَهف (غار) داستان اصحاب کهف،آن غارنشینان یکتاپرستی که از نظام شرک آلود «دقیانوس» به غار پناهنده شدند و پس از 309 سال خواب درآن غار پس از تغییر نظام و زوال دقیانوس، به شهر برگشتند. به آیات 9 تا 26 رجوع کنید. داستان ذوالقرنین و مسافرت موسی با خضر، از فرازهای مهم دیگر این سوره است و در هر سه داستان شگفت این سوره، قدرت اعجازگر خدائی مشهود است. تباهی کار کافران و پاداش بزرگ صالحان در بهشت، از مطالب پایانی این سوره است. دارای 110 آیه است و در مکه قبل از هجرت نازل شده است. در حدیث است: هر که آیه آخر این سوره را هنگام خواب بخواند در هر ساعتی که بخوابد بیدار میشود. و در حدیثی دیگر آمده: هرکس هر شب جمعه این سوره را بخواند مرگش شهادت خواهد بود و در قیامت، با شهداء برانگیخته خواهد شد. (تفسیرالبرهان ج 2 ص 455).
19. مریم (مادر حضرت عیسی) در این سوره داستان مریم و ولادت عیسی (ع) و یادی از انبیاء دیگر وآیاتی مربوط به دین وآخرت و توحید و شرک بیان شده است. گیرائی و جذبه این سوره، حتی پادشاه مسیحی حبشه را هم تحت تأثیر قرار داد وقتی که جعفر بن ابیطالب قسمتی از آن را خواند. در پایان سوره، باز هم اشارهای شده به نهایت امر متقین و مجرمین که بهشت و جهنم است. در مکه قبل از هجرت و بعد از هجرت و بعد از سوره فاطر نازل شده. دارای 98 آیه میباشد.
20. طه (رمزی است خطاب به پیامبر اسلام) در این سوره، خطاب به پبامبر اکرم، داستان شگفت موسی و برخوردش را با فرعون و جادوگران و شیوه انحرافی سامری را در حرکت ارتجاعی او در جامعه بسوی شرک و نجات قوم بنی اسرائیل از چنگ نظام فرعونی را بیان کرده تا دلگرمی پیامبر و آموزش مسلمین فراهم آید. در قسمت آخر سوره از فرمان سجده بر آدم و اغوای ابلیس و هبوط و خروج آدم از بهشت یاد شده است. از سورههای مکی است و 135آیه دارد. و به نام سوره «حکیم» هم یاد شده است و نام دیگرش هم سوره «کلیم» است.
21. انبیاء (پیامبران) در ابتدای سوره اساس دعوت پیامبران، فرجام پیروان و مخالفان، موضعگیری خصمانه مشرکین با آئین توحیدی بیان شده و در خلال سوره، یادی از سرگذشت: ابراهیم، لوط، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، یونس، زکریا و یحیی به میان آمده است. و نیز از قیامت و معاد،که در کنار توحید، سرلوحه دعوت همه انبیاء است، در پایان سوره یاد شده است. در واقع، این سوره، با بیان این معارف اتمام حجتی است برای هر دو گروه موافق و مخالف. و هشدار اینکه در محکمه قیامت، به حسابها رسیدگی خواهد شد. شصت و دومین سورهایست که در سال 6 بعثت در مکه فرود آمده و دارای 112 آیه میباشد.
22. حَجّ (قصد وآهنگ و نام یکی از عبادات اسلامی که از فروع دین است) از آیه 26 تا 37 از ساختن کعبه و فوائد وآثار فریضه اجتماعی- سیاسی- عبادی حج و اعمال این عبادت، سخن به میان آمده است. قبل از آن، از هیبت و عظمت برپاشدن قیامت، در10 آیه سخن گفته شده است. مبدء معاد و جدال و جهاد با مشرکین از مطالب مهم دیگر این سوره میباشد. و در چند جا هم از قدرت مطلقه خدا در دنیا وآخرت یاد میشود. در سال 3 هجری در مدینه بعد از سوره نور نازل شده و 78 آیه دارد.
23. مؤمنون (ایمان آوردگان) در 11آیه اول صفات و ویژگیهای مومنین را از قبیل: خشوع در نماز، اعراض از لغو، پرداخت زکات، حفظ عفت، امانت داری، بیان میکند و سپس به خلقت انسان و نعمتهای خدا و دعوت انبیاء و معاد میپردازد. عکس العمل اقوام در برابر دعوت نوح و موسی و عیسی وکلاً انبیاء الهی در این آیات آمده است. 118 آیه دارد و از سوره های مکی قبل از هجرت است.
24. نور خداوند نور آسمانها و زمین و تجلی بخش هستی است. آیه 35 به بعد از آن مطالعه شود که آیه معروف (الله نورالسماوات...) است. داستان «افک» هم درآیه 11 بیان شده است. این سوره از سورههای مدنی است و مشتمل بر آیات حدود الهی و نمونههای دیگری از تشریع و قانونگذاری و حجاب و مسائل تربیتی وآداب و اخلاق معاشرت و ورود به خانهها وکنترل چشم از گناه و رعایت عفت و ترک خودآرائی و خودنمائی زنان در خارج از خانه میباشد. پیام سوره، گردن نهادن به دین خدا و اطاعت از فرستاده اوست. 64 آیه دارد و در حدود سال10 هجری نازل گشته است. در حدیث است که: با تلاوت این سوره، عفت خانواده و اولاد خود را حفظ کنید. و نیز: به زنان این سوره را بیاموزید که دارای موعظه است.
25. فُرقان (جداکننده) فُرقان یکی از نامهای قرآن است. به این اعتبار که این کتاب، جداکننده حق از باطل و هدایت از گمراهی است. به آیه اول رجوع شود. این سوره کلاً در تقویت روحی پیامبر در تبلیغ مکتب و استقامت در رویاروئی با مشرکین و عناد و لجاجت آنهاست. طرح کردن قیامت و حسرتهای مردم درآن روز برای بیدار کردن وجدانِ بشری از غفلت است. در این سوره از نعمتهای خورشید، شب و روز، باد و دریا و... یاد شده و از آیه 63 به بعد صفات متعددی برای «عبادالرحمن» آمده است. در مکه نازل شده و 77 آیه دارد.
26. شعراء (شاعران) در 4 آیه آخر این سوره، سخن از شاعران بیهوده گوی بی تعهد و عمل، و نیز ستایشی از شاعران مومن و عمل کننده و یادآوران خدا و پیروزمندان بعد از ستمدیدگی، به میان آمده است. این، شیوهای است برای محتوا و جهت دادن به یک نهادی که در جامعه وجود داشت و استفاده از سنگر شعر در راه تعهد و ایمان است. این سوره هم مانند بیشتر سورههای مکی در رابطه با عقیده و توحید و نبوت و معاد و بهشت و دوزخ مطالبی دارد و از سرگذشت موسی و ابراهیم و نوح و هود و صالح و لوط و شعیب یاد میکند و در نهایت به اسلام و پیامبر اشاره دارد. 227 آیه دارد و در حدود سال 4 بعثت در مکه نازل شده است. نام دیگر سوره «جامعه» است.
27. نَمل (مورچه) در آیه 18 عبور سلیمان را همراه با سپاه جن و انس و پرندگان که مسخر فرمان او بودند، از وادی مورچگان بیان میکند و توجه مردم را به عظمت آفرینش در مورچه معطوف میکند. بخاطر داستان سلیمان، این سوره به نام «سلیمان» هم نقل شده است. در این سوره هم به خاطر تدبر و عبرت از تاریخ، سرگذشت تعدادی از انبیاء و موضعگیری مشرکین مکه و مشرکان سابق را در امتهای گذشته به یاد میآورد و فرجام کار مؤمنان و مخالفان را تصویر میکند. این سوره که 93 آیه دارد، قبل از هجرت، در سال هشتم در مکه نازل شده است.
28. قصص (قصه) در این سوره، قصههائی از ولادت موسی تا نبوتش و مبارزهاش با فرعون و نجات بنی اسرائیل از استضعاف، و نیز زراندوزی قارون و سرنوشت تلخش، بیان شده است. این سوره که قبل از هجرت در مکه نازل شده (حدود سال 11 بعثت) در دوره سختی و شدت و رنج مسلمانان، مقایسهای است با شدائد بنی اسرائیل در چنگ فرعون، و نویدی است برای پیروزی و وراثت زمین و امامت تاریخ و شکست طاغوتها. داستان موسی و فرعون، در اینجا نقش سمبولیک خود را در نشاندادن مبارزه دائمی حق و باطل و پیروزی نهائی حق، بخوبی ایفا میکند. کلمه «قصص» در آیه 25 آمد، آنجا که دختر شعیب، پیش پدر از کمک موسی به آنها در کشیدن آب از چاه برای گوسفندان شعیب، تعریف کرده وآن قصه را بازگو میکند. از آیه 76 به بعد از روش زراندوزی و تکبر قارون انتقاد شده و سرنوشت مذلت بار و فرو رفتن او در زمین بیان میکند. این سوره 88 آیه دارد.
29. عنکبوت با تشبیه کردن کافران در عقاید الحادی خودشان به عنکبوت که سست ترین خانهها را دارد و تار و پودش در برابر بادها در هم میریزد، سستی بنای اندیشههای مشرکان و ماده گرایان را بازگو میکند که حبابِ اندیشههایشان بر روی سرابی خیالی و پوچ استوار شده است. آیه 41 این حقیقت را گفته است. این سوره مکی که قبل از هجرت بعد از سوره روم نازل شده، کلاً درگیری ایمان آورندگان را با فتنه انگیزیها و کارشکنیها و اغواهای مخالفان بیان میکند و نمونههائی چند از زندگی ابراهیم وانبیاء دیگر و فداکاریهایشان در راه خدا میآورد ومومنان را بیاد تکالیف و تعهدات و صبر در این راه میاندازد. مشتمل بر 68 آیه است.
30. رُوم (نام کشوری است) در آغاز سوره، از پیروزی روم پس از شکست خوردنش از ایران خبر میدهد. این پیشگوئی و حادثه مربوط به صدر اسلام است و در واقع نوید پیروزی امت مسلمان را پس از شکست دو ابرقدرت آنروز جهان میدهد و تقویتی است برای مسلمین آنروز که مورد آزار مشرکین مکه قرار داشتند وآیندهای تابناک را در افق حیات بشری نشان میدهد در چندین آیه متوالی آیات و نشانههای الهی را با ذکر مصداق، از مخلوقات و پدیدههای زمینی وآسمانی بیان کرده، سپس انسانها را متوجه فطرتِ خدا آشنای خودشان میکند: آیه 30 و42 و در نهایت، بازگریزی است به مسئله مهم یعنی معاد وحیات جاودان پس از مرگ. هفتادونهمین سورهایست که با 60 آیه در مکه و قبل از هجرت نازل شده است.
31. لقمان سوره به نام لقمان حکیم است و در آیات 12 تا20 موعظههای حکیمانهای را از لقمان به پسرش بیان کرده است، که درباره خدا و دین و برخورد انسانی با مردم و میانه روی در رفتار است. در مجموع، این سوره، پیام توحید و حکمت و معرفت و معاد را بیان میکند و فطرت بشری آدمیان را مورد خطاب قرار میدهد تا از طریق توجه به نعمتهای الهی، به شناخت و اطاعت او گردن نهاده و به سعادت ابدی برسد. در مکه و نزدیکیهای هجرت نازل شده است و دارای 34 آیه میباشد.
32. سجده (سجده کردن) درآیه 15 این سوره، از نشانههای بارز مومن، این را میگوید که هنگام یادآوری آیات و نشانههای خدا، به علامت تعظیم و سپاس، به خاک افتاده و در پیشگاه او سجده کرده و خدا را میستاید. «مضاجع» نام دیگر این سوره است. هنگام تلاوت آیه سجده واجب است که سجده نمائیم. هدف کلی سوره، اقامه دلیلی است در مورد مبداً و معاد و زدودن شک از دلها و در رابطه با نبوت و قرآن، اشارههائی هم به مومنان و فاسقان دارد و از پاداش و عذاب، سخن میگوید. و سرگذشت موسی و قوم او به عنوان یک نمونه مطرح میشود. این سوره 30 آیه دارد و در مکه در اوائل بعثت پیامبر نازل شده است
33. اَحزاب (حزبها و گروهها) حزب و قبائل مشرک عرب، برای ریشه کن کردن اسلام و نابودی مسلمین دست به دست داده و ائتلاف نمودند و مدینه را محاصره کردند و جنگ خندق پیش آمد. واکنش روانی و عکسالعمل مسلمانان در برابر این محاصره نظامی و نقش تخریبی ستون پنجم (یهود داخل مدینه) و سرانجامِ کار، از مسائلی است که در خلال آیات 9 تا 27 ذکر شده و بسی آموزنده است. بهمین جهت هم شروع سوره، با فرمان خدا مبنی بر اطاعت نکردن از کافران و منافقان است. در قسمتهای بعدی رابطه پیامبر را با مومنین و منافقین و همچنین همسرانش و نیز تذکر نکات اخلاقی و تربیتی را در بردارد و اینکه آنها الگوی مردماند و نیک و بدشان تأثیر فراوان دارد و بر خوبیها و فسادهایشان، پاداش یا عذابِ دو برابر خواهد بود. از آیه 36 به بعد ماجرای ازدواج پیامبر با زنِ پسر خوندهاش- زید- اشاره شده و در آیه40 خاتم انبیاءبودن حضرت محمد (ص) بیان شده است و در اواخر سوره، علیه منافقین افشاگری میکند. در حدیثی بیان شده که در این سوره، رسوائیهای مردان و زنان قریش بیان شده است. این سوره 73 آیه دارد و در سال6 هجری در مدینه نازل شده است.
34. سَبَأ نام قومی است که همزمان با سلیمان میزیستند و حاکمشان یک زن (بلقیس) بود. از آیه 15 به بعد بخشی از داستان آنان را در رابطه با سلیمان بیان میکند و نیز داستان داود را نقل مینماید. در این سوره آیاتی هم از توحید و رسالت آخرت (این سه پایه دعوت همه انبیاء) آمده است. رسالت جهانی پیامبر اسلام در آیه 28 آمده، و در کلّ، حمایت از رسول الله در دعوت الهیاش میباشد. هشتادوسومین سورهایست که در مکه و قبل از هجرت نازل شده و 54 آیه دارد.
35. فاطر (شکافنده، پدیدآورنده) در اولین آیه، با این صفت، از خدا ستایش شده، خدائی که آسمان و زمین را با شکافتن پرده عدم، بوجود آورد. نام دیگر سوره «ملائکه» است. باز در همین آیه اول از فرشتگان بعنوان رسولانی که حامل خدا و مجری اوامر او در جهان هستند یاد شده است. این سوره، شامل قدرت و حکمت و نعمتهای بزرگ آسمانی و زمینی خداوند، در رابطه با توحید و ربوبیت اوست و اینکه خلقت انسان وآمد و رفت شب و روز و تسخیرماه و خورشید و آبها و ماهیهای دریاها و شناختن و اطاعت اوست. 54 آیه دارد و در مکه نازل شده است. به استثنای چند آیه که مدنی است.
36. یس (از حروف رمز قرآن و خطاب به پیامبر) در این سوره که با پیامبر سخن گفته شده، پایههای سه گانه دین (توحید، نبوت، معاد) مطرح شده و نیز حالت مردم را در قبول و رد دعوتها، و سرانجام مجرمین ومتقین را در قیامت بیان کرده است. و از رویش گیاه در زمین مرده، روئیدن باغها و میوهها، زوجیت عمومی در مخلوقات، شب و روز و ماه و خورشید و حرکت کشتیها در دریا و... بعنوان «آیه» و نشانه بر خدا یاد شده است. این سوره «قلب قرآن» هم نامیده شده است. و همچنین به «ریحانه القرآن» هم معروف است پنجاه ونهمین سورهایست که در مکه نازل شده است و83 آیه دارد.
37. صافات (به صف کشیدهها) در آیه اول، خداوند به فرشتگان به صف کشیده شده، یا به صفوف منظم پیکارگران و مجاهدان، یا پرندگان منظم و به صف کشیده شده در پرواز، یا صفوف نمازگزاران، سوگند یاد کرده است. (بنا به تفسیرهای گوناگون در کلمه صافات). روح کلی سوره، بیان توحید و رد عقاید مشرکین، بخصوص در زمینه خویشاوندی خدا با جن یا مخلوقات دیگر میباشد. مسئله معاد و پاداشهای بهشت و کیفرهای جهنم موضوع دیگر این سوره است. به داستان نوح و امتحان ابراهیم بوسیله فرمان ذبح اسمائیل، و همچنین داستان لوط و یونس هم اشارهای شده است. این سوره که 182 آیه دارد، در اوائل بعثت در مکه نازل گشته است.
38. ص (از حروف مقطع رمز) محور سوره، دعوت پیامبر به توحید و اخلاص در عبودیت است. از این رهگذر موضع موافقین و مخالفین و رویاروئی جبهه حق و باطل و سرانجام دو گروه است. قیامت و مسئله خلقت انسان و امر خدا به سجود برآدم در جهت اغواء و گمراه کردن و اینکه فقط مخلصین از دام شیطان میرهند، از مسائل دیگر این سوره است. این سوره که 88 آیه دارد، حدود سالهای 4 و 5 بعثت پیامبر در مکه نازل شده است
39. زُمَر (جمع زمره: گروهها ودستهها) از آیه 70 تا آخر سوره، بیان میکند که در قیامت که روز کیفر و پاداش کافران و متقین است، گروه گروه مردم به سوی سرنوشت و جایگاه ابدی خودشان (دوزخ یا بهشت) سوق داده میشوند. نام دیگر سوره «غُرّف» (غرفهها) است. به این مناسبت که در آیه 20 از غرفههای چند طبقه متقین در بهشت یاد شده است. در این سوره، در مورد اخلاص دین برای خدا و بیدار ساختن قلوب برای پذیرش حق، و مقایسه حال و سرنوشت مومنین ومشرکین در دنیا وآخرت، مطالبی بیان شده است. و در مجموع، سوره ،سوره پاداشها و کیفرها و نتایج اُخروی اعمال ما در دنیاست. این سوره مکی است و 75 آیه دارد.
40. مؤمن (ایمان آورنده) از آیه 27 به بعد از «مومن آل فرعون» یاد میکند. مردی که در بطن نظام طاغوتی فرعون، مخفیانه به دعوت موسی گرویده بود و به نفع او در مجامع دولتی تبلیغ میکرد و از موسی درمقابل توطئههای خائنانه فرعون و وابستگانش دفاع می نمود. نام دیگر سوره «غافر» است.یعنی بخشنده گناه و خطاپوش در آیه 3 با این صفت از خدا یاد شده است. نام دیگر سوره «طول» است یعنی نعمت پایدار و در همین آیه از خداوند با عنوان صاحب نعمت (ذی الطول) یاد شده است. از مطالب دیگر این سوره، درگیری هواداران حق و باطل، قدرت مطلقه خدا در قیامت ، رمز سرنگونی قدرتهای باطل و جبار پیشین، دعوت موسی، تقسیم بندی مردم در رابطه با اعمالشان در قیامت و...میباشد. این سوره مکی که دارای 85 آیه میباشد، در سالهای قبل از هجرت نازل شده است. 41. فُصَلَت (بخش بخش و فصل فصل شده) درآیه 2 میگوید: «این قرآن کتابی است که آیاتش برای مردمی که علم وآگاهی دارند، بخش بخش نازل شده است.» این سوره به نام «مصابیح» هم یاد شده زیرا در آیه 12 از زینت کردن و آراستن آسمان توسط ستارهها که چراغهائی هستند سخن به میان آمده است. این سوره را بعضی هم به نام «حم. سجده» میشناسند. قرآن، رسالت، خدا، آخرت، وحی، توحید، از مسائل دیگر این سوره میباشد. سوره فصلت، تجلی قدرت مطلقه خداوند است، هم در دنیا و در رابطه با هلاک کردن مکذبین و ظالمین و هم در آخرت و هنگام حسابرسی اعمال بندگان. 54 آیه دارد و در اوائل بعثت در مکه نازل گشته است.
42. شوری (مشورت و همفکری و نظرخواهی) در آیه 38 اصل اجتماعی شورا در امور اجرائی، از صفات مومنانی به حساب آمده که اهل تقوا و نماز و انفاق و همیاری هنگام ستمدیدگی میباشند. محور این سوره، وحی و محتوای پیام آنست و حالت پذیرش یا انکار مردم نسبت به آن وبرخی از نشانههای خدا و نیز نتایج اعمال و راه مستقیم الهی بیان شده است و باز، نقبی به آخرت و سرای ابدی درآنجهان، و همچنین بیان بعضی از نعمتهای الهی. این سوره مکی که 53 آیه دارد یکسال قبل از هجرت نازل شده است.
43. زُخرُف (زینت و زیور) در آیه 33 تا 35 در بیان بی ارزشی جلوههای مادی و فریبنده دنیا میخوانیم: «اگر به خاطر این نبود که مردم امتی یکپارچه و همسان باشند، خداوند برای کافران، خانههائی با سقفهای نقره گون و بالاخانه ها و درها و تختها و زیورها و... قرار میداد.» با بیان این معنی، خداوند ارزش را به آخرت وآنچه باقی است میدهد و نوعی جدل و بحث در مورد معتقدات بی اساس مشرکین انجام گرفته و از اتکاء آنان به اندیشههای خرافی که میراث نیاکان است انتقاد شده است تا زمینه قلبی برای ایمان، آماده گردد. در بخشی دیگر از شیوه استخفافی فرعون و معیارهای غلط آنان در ارزشیابی یاد شده و به عنوان نمونه از دعوت عیسی یاد شده است. از جمله مسائل دیگر این سوره، تصحیح اعتقادات خرافی، جدال توحیدی، آیات قیامت، فرستادن انبیاء به خصوص ابراهیم و موسی و عیسی میباشد. این سوره مکی است. دارای 89 آیه بوده و حدود سالهای 5 و6 بعثت نازل شده است.
44. دُخان (دود) در آیه 10 می گوید: «منتظر روزی باش که آسمان دودی فراگیرنده مردم را فراهم میآورد و عذابی دردناک است.» بعضی این دود را از علائم رستاخیز و پیش درآمد قیامت دانستهاند، برخی گفتهاند در قیامت، بعنوان عذاب، دودی که چشم و گوش منافقان را پر میکند ظاهر خواهد شد. بعضی هم این را تحقق یافته میدانند ومیگویند در اثر تکذیب و روگردانی مردم از دعوت پیامبر قحطسالی و تنگدستی چنان کرد که مردم وقتی با چشمهای ناتوان به آسمان نگاه میکردند،آنرا پرشده از دود، میدیدند. در هر صورت، سوره متضمن بیم دادن کسانی است که در قرآن و دعوت حق شک دارند وآنانرا نسبت به عذاب دنیا وآخرت، هشدار میدهد. و داستان موسی و سرانجام فرعون را نمونهای از عذاب دنیوی، و کیفرهای گوناگون جهنم را نمونهای از عذاب آخرت بیان میکند. این سوره 59 آیه دارد و در سال 4 بعثت، در مکه نازل گردیده است. توصیه شده که این سوره در نمازهای واجب و مستحب خوانده شود.
45. جاثِیه (به زانو افتاده) اینکه در قیامت، هر امتی به زانو در میآیند و برای رسیدگی به حسابشان حاضر میشوند در آیه 28 ذکر شده است. مظهری است از سلطه کامله خداوند در قیامت. سوره با بیان مطالب توحیدی و شریعت پیامبر و لزوم توجه به آیات و نشانههای الهی شروع شده و با بیان تهدید آمیز نسبت به مستکبران اعراضگر از آیات خدا و هوا پرست و گمراه ادامه مییابد و با بیان ثبت اعمال و بازبینی آن در قیامت و کیفرهای اخروی پایان میگیرد. از نامهای دیگر سوره، «شریعت» و «دهر» است. از سورههای مکی است و مشتمل بر 37 آیه بوده و در سال 8 بعثت نازل شده است.
46. اَحقاف (نام سرزمین قوم عاد در نزدیکی یمن) درآیه 21میخوانیم: «حضرت هود، قوم خویش (عاد) را در سرزمین احقاف، از عذاب خدا بیم داد.» احقاف در قسمت جنوبی عربستان بوده و الان آثاری ازآن باقی نمانده است. هلاکت قوم هود و اقوامی دیگر در پیرامون مکه و نیز ایمان آوردن گروهی از جن، همچنین مطالبی درباره معاد، توحید و نبوت، از مسائل دیگر این سوره است. و در پیام پایانی سوره، فرمان صبر و بردباری به پیامبر میدهد این سوره با 35 آیه، در مکه نازل شده است.
47. محمد (ص) (نام پیامبر بزرگ اسلام) نام «محمد» «ص» در دومین آیه این سوره آمده است. سوره توصیفی است از کافران و روشها و عملکردهای آنان و نیز توصیفی است از مؤمنان و اعمال نیک و صفات پاکشان، از نعمتهای نازله بر مومنین و عقوبتهای وارده بر کافران سخن میگوید. مقایسهایست میان این دو جناح حق و باطل در دنیا وآخرت. و بیانگر این است که مقابله و مخالفت آگاهانه کفار با پیامبر و دین خدا فقط به زیان خودشان خواهد بود. نام دیگر این سوره «قتال» است. چرا که عنصر بارز جنگ با کفار و فرمان موضعگیری قاطع در برابرشان، از پیشانی این سوره انقلابی آشکار است، همچنانکه از لحن آیات هم پیداست این سوره در مدینه. در دوره قدرت وآمادگی رزمی مسلمین نازل شده است و 38 آیه دارد.
48. فَتح (پیروزی) درآیه اول از پیروزی بزرگی که به یاری خدا نصیب پیامبر شد، یاد شده است. فتحی که در «صلح حدیبیه» فراهم آمد. پیامبر همراه 1400 نفر به جنگ مشرکین بیرون آمد. امیدی به بازگشت پیروزمندانه و بسلامت نبود ولی سرانجام با قرارداد آتش بس 10 ساله، بدون درگیری به مدینه باز گشتند. همین قرار داد، پیروزیهای بزرگ دیگری بدنبال داشت، مانند فتح خبیر در سال هفتم هجری و فتح مکه به همراه 12 هزار سرباز مسلمان در سال 8 هجری و مسلمان شدن تعداد زیادی از مشرکین در این فاصله. (به فتح مکه در آیه 27 این سوره اشاره شده است.) اینهاست آن «فتح مبین» که سوره به آن نام، مشهور گشته است. سوره بیشتر مربوط است به امور داخلی مسلمین در ارتباط با بیعت مردم و سخنان عافیت طلبان و جوسازان و همچنین اشاره به خلق و خوی جاهلی مردم در گذشته و راه مبنی بر تقوا که پیامبر آورده درآخرین آیه ضمن بیان رسالت محمد، به خصوصیات اصحابش اشاره میکند از جمله به: «اشداء علی الکفار رحماء بینهم» یاران پیامبر (ص) نسبت به کفار شدید و سخت گیرند اما نسبت به یکدیگر مهربان میباشند. این سوره در سال 6 هجری در مدینه پس از قرارداد صلح حدیبیه نازل شده و دارای 29 آیه میباشد.
49. حجرات (حجرهها و اطاقها) در آیه 4 نکوهشی از آندسته بی خردانی شده که بدون رعایت نکات اخلاقی از بیرون و پشت پنجره با فریاد پیامبر را صدا میکردند. این سوره مشتمل است بر نکاتی از ادب و اخلاق مسلمان در رابطه با خدا و پیامبر و جلو نیفتادن از آنها، سفارش به اصلاح بین مسلمانان و همنوعان و برخی نظامات اجتماعی، و کلاً سورهای است اخلاقی، که از تمسخر و استهزاء سوءظن، تجسس و غیبت نهی میکند و از همه مردم، کسی را برتر میداند که با تقواتر است «ان اکرمکم عندالله اتقاکم»-آیه13. این سوره که 18 آیه دارد، مدنی است و در سال 7 هجری نازل شده است.
50. ق (از حروف رمز اوائل سورهها) بستر کلی این سوره، معاد و احوالات مردم در قیامت است و در کنار این مسئله، از خلقت انسان تا مرگش و پس خدا سخن به میان آمده است و یادی از بعضی اقوام تکذیب کننده که گرفتار عذاب خدا شدند. 45 آیه دارد و در سال پنجم بعثت در مکه نازل شده است. و دعوت سوره، به تحمل و استقامت و صبر، در برابر حرفهای مشرکین است.
51. ذاریات (پراکنده کنندگان) سوگند به فرشتگان دارای این صفت، یا بادهائی که گرد و خاک را، یا ابرها را پراکنند، در نخستین آیه آمده است. اشارهایست به تدبیر عمومی خدا در جهان از طریق فرشتگان یا بادها. سوره، بیان کننده معاد،در نقش تربیتی و سازندگی آن در عمل دنیائی انسان، و صفات متقین و داستانهائی از ابراهیم وموسی و قوم عاد و ثمود و قوم نوح است و بیان زوجیت عمومی در جهان خلقت و بیان فلسفه آفرینش جن و انس که «عبادت» است (آیه 56) و در پایان هشداری به ستمگران وکافران. چهل و هفتمین سورهایست که در سال 7 بعثت در مکه نازل شده است و60 آیه دارد.
52. طور (نام یک کوه) در اولین آیه به کوه مقدس طور در سینا که محل مناجات موسی (ع) با خداوند بوده، سوگند یاد شده است. سوره، یادآور قیامت و بهشت و جهنم و بیانگر نعمتهای بی پایان بهشتیان و عذابهای گوناگون مکذبین وکفار در دوزخ است و نیز احتجاج و مجادلهای با مشرکین و تردیدشان در ایمان آوردن و نقد تفکرالحادی و مشرکانه و در پایان باز هم دعوت به صبر. این سوره با 49 آیه در سال 4 بعثت در مکه نازل گردید. در احادیث زیاد خواندن آن سبب خلاصی از زندان بیان شده است.
53. نجم (ستاره) درآغاز سوره، به ستاره،آنهنگام که فرودآمده و غروب کند سوگند یاد شده است. هدف کلی سوره، تاکید بر سه رکن «ربوبیت» «نبوت» و «معاد» است و اعلام وحی، توبیخ مشرکین از اعراض، مردم شناسی، توحید و تنذیر، از موضوعات دیگر این سوره است. کلاً سوره تشویق به پذیرش دعوت است و انتقاد از روی گردانی از قرآن و پیامبر. برخی عم مراد از «نجم» را ستاره فروزان قرآن دانستهاند که برای بشر فرود آمده است. این سوره با 62 آیه، مکی است.
54. قمر (ماه) آیه اول، به «شق القمر» و دو پاره شدن ماه، بنا به درخواست مشرکین از پیامبر اسلام به عنوان معجزه و نشانهای از قدرت خدا اشاره کرده است. این سوره به طور کلی به انذار و بیم دادن مکذبین بهانه جو پرداخته است و از هلاکت امتهای تکذیب کننده گذشته همچون قوم نوح و عاد و ثمود و لوط وآل فرعون، شاهد آورده است و در پایان، از عاقبت جهنمی مجرمین و فرجام خوش متقین یاد میکند. با 55 آیه در سال 4 بعثت نازل شده و از سورههای مکی است.
55. رحمن (بخشنده) نام خداوند است که به عنوان آموزگار قرآن وآفریدگار بشر وآموزنده بیان، ذکر شده است. (آیه اول). سوره رحمان، در خطابی به جن و انس، از آفرینش جهان و از نعمتهای فراوان و گوناگون خدا در دنیا و بهشت و نیز از عقوبتهای اهل دوزخ، سخن گفته است و با تکرار 31 بار آیه «فبای آلاء ربکما تکذبان» در این سوره نسبتاً کوچک میپرسد که به کدام یک از نعمتهای پروردگارتان تکذیب میکنید؟! و این سوره در زبان ائمه به «عروس قرآن» معروف بوده است. 78آیه دارد. این سوره را بعضی مکی و بعضی مدنی دانستهاند.
56. واقعه (پیش آمد، حادثه) یکی از نامهای رستاخیز و قیامت است، حادثهای که بی شک واقع خواهد شد و درآغاز سوره از وقوع آن و مشخصات وآثارش خبر میدهد و تا پایان سوره از حالات اهل بهشت و جهنم درآخرت یاد میکند. در بخشی از سوره هم به اهمیت «قرآن کریم» که فرود آمده از نزد خداوند است اشاره میکند. در این سوره مردم به سه دسته تقسیم شدهاند: اصحاب شمال و سابقون. 96 آیه دارد و در اوائل بعثت در مکه فرود آمده است. به خواندن این سوره بسیار دستور داده شده است.
57. حدید (آهن) درآیه 25 از آهن به عنوان مظهر قدرت و منفعت، در کنار نازل کردن کتاب و میزان (سمبل مکتب عدالت اجتماعی) یاد میکند. حدید، به اسلحه، به امام، به حضرت قائم (ع) هم تاویل شده است. (مرآة الانوار ص 124) هدف اصلی سوره، تشویق به انفاق در راه خداست که از ایمان و تقوا سرچشمه میگیرد. اخلاص و زهد و موعظه و معارفی از مبداً و معاد از مطالب دیگر این سوره است. در حدیثی آمده که: چون خداوند میدانست که درآخرالزمان افرادی عمیق و ژرف اندیش پدید خواهند آمد سوره قل هوالله احد وآیاتی از این سوره را (از اول تا آیه 6 ) نازل کرد. (المیزان ج 19 ص 168). این سوره مدنی است. با 28 آیه در سال پنجم هجری نازل شده است.
58. مجادله (گفتگو و جدل) درآیه اول، سخن از مجادله وگفتگوئی است که میان با زنی که شوهرش او را «ظهار» کرده بود واقع شده است. ظهار، نوعی تحریم زن بود که در جاهلیت، رواج داشت. در این سوره صفاتی از مومنان در رفتارهایشان وهمچنین صفات مخالفان اسلام بیان شده است. و از نجوا و در گوشی صحبت کردن نکوهش شده و وعده عذاب برای کسانی بیان شده که با دشمنان خدا طرح دوستی میریزد و عنوان «حزب الشیطان» به آنها میدهد و در پایان هم مشخصات «حزب الله» مطرح است. این سوره که دارای 22 آیه است در سال 9 هجری در مدینه نازل شده است.
59. حشر (بیرون آمدن، برانگیخته شدن) درآیه 2 بیان میکند که خداوند، برای اولین بار، کسانی را از اهل کتاب (یهود و نصاری) که کفر ورزیدند، (از قلعههایشان) بیرون میآورد. یهودیها میپنداشتند که با داشتن حصارها و قلعهها هرگز مغلوب نخواهند شد ولی بدست پیامبر و مومنین شکست خوردند و از پایگاهها و قلعههایشان بیرون رانده شدند. و این در سایه پیمان شکنی یهود بنی نضیر بود که منافقانه نقش ستون پنجم را داخل مدینه بازی میکردند. بهمین جهت سوره به نام «بنی نضیر» هم گفته شده است. این سوره مدنی است و در سال 4 هجری نازل شده است و24آیه دارد.
60. ممتحنه (زن امتحان شده) در آیه 10 میخوانیم: «زنان مومنی را که به سوی شما هجرت کردهاند بیازمائید. اگر واقعاً ایمان آورده بودند،آنان را دوباره پیش مشرکین برنگردانید. زیرا برآنان حرام میباشند...». در این سوره، مرز دوستیها و دشمنیها و سیاست خارجی مومنین، در رابطه با دشمن، برخی مسائل تربیتی و همچنین یادی از قیامت، بیان شده است. احکام هجرت و بیعت و ایمان زنان مسلمان، از مسائل دیگر این سوره میباشد. این سوره که با 13 آیه در سال 10 هجری در مدینه نازل شده، دو نام دیگر هم دارد، که عبارتند از: «امتحان»، «مراة» (زن) آیات 1 تا 9 بمناسبت جاسوسی شخصی به نفع مشرکین و دادن گزارش نظامی از تصمیم مسلمین به جنگ با مشرکین نازل شده و بهمین جهت آیات، از داشتن رابطه دوستانه با مشرکین نهی کرده است.
61. صَف (ردیف و صف) خداوند پیکارگرانی را که در راه او، همچون صفی فولادین و بنیانی استوار می جنگند دوست دارد. این مطلب در آیه4 از این سوره بیان شده است. این سوره، تشویق و تحریک مسلمین به مبارزه با دشمن، و معرفی اسلام، به عنوان فروغی الهی و فروزان میباشد و نوید غلبه و حاکمیت این آیین را بر ادیان دیگر میدهد. نام دیگر این سوره «حواریین» است. بمناسبت اینکه درآخرین آیهاش دعوت عیسی مسیح از «حواریین» برای نصرت دین خدایان شده است. کلاً محور آیات این سوره بر دو موضوع «عقیده» و «جهاد» است. این سوره که 14آیه دارد در سال دوم هجرت در مدینه نازل شده است.
62. جمعه جمعه، روز بزرگ و عید هفتگی اسلامی است. روز «جمع» شدن مردم در مساجد و مجالس دینی است، روز برپائی نماز پرشکوه جمعه (این عبادت سیاسی- اجتماعی) و اقامه این شعار است. در این سوره، پس از توصیف خدا و بیان فلسفه بعثت و رسالت، اشاره به قوم یهود در رابطه با دین، دعوت به «نماز جمعه» میکند. (آیه 9). در رکعت اول نماز جمعه، این سوره خوانده میشود. و جمعه و نماز جمعه در فرهنگ اسلام، نقش بسزائی در تربیت و تهذیب و تعلیم، و تحکیم پایههای جامعه اسلامی دارد. سوره جمعه 11 آیه دارد و در سال 2 هجری در مدینه نازل شده است.
63. منافقون (دوچهرهها) در این سوره، به تشریح اخلاق و شیوههای منافقین وخصوصیتهای روانی آنان، همچنین توطئهها و دروغپردازیهایشان پرداخته و مسلمانان را از آنها بعنوان «دشمنانی سرسخت» بر حذر داشته است. این سوره هم در نماز جمعه خوانده میشود تا در اثر یادآوری نقش منافقانه دشمنان، مسلمین همیشه آگاهی خود را حفظ کنند. سوره درباره عبدالله بن ا’بی (از سران منافقین) نازل شده است. 11 آیه دارد و در سال 3 هجری در مدینه نازل شده است. و بعضی گفتهاند که در این سوره در یکی از شبهای جنگ تبوک فرود آمده است.
64. تغابن (گول خوردگی و حسرت و خسران) «روز تغابن» یکی از نامهای روز قیامت است که در آیه 9 آمده است. چرا که در قیامت، انسانها از اینکه برای حیات ابدی آن جهان، چندان کاری نکرده و عمل صالحی ذخیره نکردهاند و یا گناه و معصیت و فساد بهمراه آوردهاند، احساس ضرر و خسران میکنند و حسرت و افسوس میخورند. در آیه 9 از رستاخیز، با این نام یاد میکند و کلاً در این سوره، تشویق فراوانی به انفاق میکند تا انسان مفتون «اموال و اولاد» نگردد و در قیامت، مغبون و زیانکار به حساب نیاید. با 18 آیه، از سورههای مدنی قرآن محسوب میگردد.
65. طلاق (رها ساختن و طلا) در این سوره، احکام و مسائلی کلی در مورد طلاق وعده زنان مطلقه و مسادل و احکام خانواده و... بیان میشود. بهمین جهت، این سوره نام دیگری هم دارد وآن نساء (زنان) است. در کنار مسائل فوق، موعظهها و اندرزهائی و بشارتهائی هم داده شده است. و یادی از هلاکت اقوامی بجهت سرپیچی از فرمان خداوند. این سوره در حدود سالهای 7- 9 هجرت در مدینه نازل شده و 12 آیه دارد.
66. تحریم (حرام و ممنوع ساختن) در آیه اول سوره، خداوند از پیامبرش گله و شکوه میکند که چرا برای جلب رضایت بعضی از همسرانش، آنچه را که خدا بر او حلال کرده، بر خود حرام میکند. این خطاب آمیخته به عتاب و سرزنش، در واقع سرزنش بعضی از آن زنان پیغمبر است که با رفتارشان باعث چنین عکس العملی از سوی پیامبر شدند. نقل شده که موضوع، مربوط به روابط خانوادگی بوده است. بعد از ادامه مطلب در چند آیه بعدی، با ذکری از قیامت و عذاب دوزخ به توبه، فرمان جهاد با کفار و منافقین و سختگیری با آنان میدهد و در پایان، به عنوان نمونهای از همسران ناشایسته، از زن نوح، لوط یادکرده و زن فرعون و حضرت مریم را به عنوان الگوهای تعهد و ایمان و عمل و عفت، معرفی میکند. سوره تحریم مدنی است و در سال10 هجری نازل شده و12آیه دارد.
67. ملک (فرمانروائی) فر |
|
این نظر توسط احمدرضا در تاریخ 1393/03/01 و 0:18 دقیقه ارسال شده است |
|
|

|
|
برنامه بازی های مرحله گروهی جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل به وقت ایران :
تاریخ بازی شماره زمان عنوان مکان بازی
جمعه ۱۳۹۳/۳/۲۳ ۱ ۰۰:۳۰ برزیل - کرواسی Sao Paulo
جمعه ۱۳۹۳/۳/۲۳ ۲ ۲۰:۳۰ مکزیک - کامرون Natal
جمعه ۱۳۹۳/۳/۲۳ ۳ ۲۳:۳۰ اسپانیا - هلند Salvador
شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۴ ۴ ۰۲:۳۰ شیلی - استرالیا Cuiaba
شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۴ ۵ ۲۰:۳۰ کلمبیا - یونان Belo Horizonte
شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۴ ۷ ۲۳:۳۰ اروگوئه - کاستاریکا Fortaleza
یکشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۵ ۶ ۰۵:۳۰ ساحل عاج - ژاپن Recife
یکشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۵ ۸ ۰۲:۳۰ انگلستان - ایتالیا Manaus
یکشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۵ ۹ ۲۰:۳۰ سوئیس - اکوادور Brasilia
یکشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۵ ۱۰ ۲۳:۳۰ فرانسه - هندوراس Porto Alegre
دوشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۶ ۱۱ ۰۲:۳۰ آرژانتین - بوسنی Rio De Janeiro
دوشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۶ ۱۲ ۲۳:۳۰ ایران - نیجریه Curitiba
دوشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۶ ۱۳ ۲۰:۳۰ آلمان - پرتغال Salvador
سه شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۷ ۱۴ ۰۲:۳۰ غنا - آمریکا Natal
سه شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۷ ۱۵ ۲۰:۳۰ بلژیک - الجزایر Belo Horizonte
سه شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۷ ۱۷ ۲۳:۳۰ برزیل - مکزیک Fortaleza
چهارشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۸ ۱۶ ۱۰۲:۳ روسیه - کره جنوبی Cuiaba
چهارشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۸ ۱۹ ۲۳:۳۰ اسپانیا - شیلی Rio De Janeiro
چهارشنبه ۱۳۹۳/۳/۲۸ ۲۰ ۲۰:۳۰ استرالیا - هلند Porto Alegre
پنج شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۹ ۱۸ ۰۲:۳۰ کامرون - کرواسی Manaus
پنج شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۹ ۲۱ ۲۰:۳۰ کلمبیا - ساحل عاج Brasilia
پنج شنبه ۱۳۹۳/۳/۲۹ ۲۳ ۲۳:۳۰ اروگوئه - انگلستان Sao Paulo
جمعه ۱۳۹۳/۳/۳۰ ۲۲ ۰۲:۳۰ ژاپن - یونان Natal
جمعه ۱۳۹۳/۳/۳۰ ۲۴ ۲۰:۳۰ ایتالیا - کاستاریکا Recife
جمعه ۱۳۹۳/۳/۳۰ ۲۵ ۲۳:۳۰ سوئیس - فرانسه Salvador
شنبه ۱۳۹۳/۳/۳۱ ۲۶ ۰۲:۳۰ هندوراس - اکوادور Curitiba
شنبه ۱۳۹۳/۳/۳۱ ۲۷ ۲۰:۳۰ آرژانتین - ایران Belo Horizonte
شنبه ۱۳۹۳/۳/۳۱ ۲۹ ۲۳:۳۰ آلمان - غنا Fortaleza
یکشنبه ۱۳۹۳/۴/۱ ۲۸ ۰۲:۳۰ نیجریه - بوسنی Cuiaba
یکشنبه ۱۳۹۳/۴/۱ ۳۱ ۲۰:۳۰ بلژیک - روسیه Rio De Janeiro
یکشنبه ۱۳۹۳/۴/۱ ۳۲ ۲۳:۳۰ کره جنوبی - الجزایر Porto Alegre
دوشنبه ۱۳۹۳/۴/۲ ۳۰ ۰۲:۳۰ آمریکا - پرتغال Recife
دوشنبه ۱۳۹۳/۴/۲ ۳۵ ۲۰:۳۰ استرالیا - اسپانیا Curitiba
دوشنبه ۱۳۹۳/۴/۲ ۳۶ ۲۰:۳۰ هلند - شیلی Sao Paulo
سه شنبه ۱۳۹۳/۴/۳ ۳۳ ۰۰:۳۰ کامرون - برزیل Brasilia
سه شنبه ۱۳۹۳/۴/۳ ۳۴ ۰۰:۳۰ کرواسی - مکزیک Recife
سه شنبه ۱۳۹۳/۴/۳ ۳۹ ۲۰:۳۰ ایتالیا - اروگوئه Natal
سه شنبه ۱۳۹۳/۴/۳ ۴۰ ۲۰:۳۰ کاستاریکا - انگلستان Belo Horizonte
چهارشنبه ۱۳۹۳/۴/۴ ۳۷ ۰۰:۳۰ ژاپن - کلمبیا Cuiaba
چهارشنبه ۱۳۹۳/۴/۴ ۳۸ ۰۰:۳۰ یونان - ساحل عاج Fortaleza
چهارشنبه ۱۳۹۳/۴/۴ ۴۳ ۲۰:۳۰ نیجریه - آرژانتین Porto Alegre
چهارشنبه ۱۳۹۳/۴/۴ ۴۴ ۲۰:۳۰ بوسنی - ایران Salvador
پنج شنبه ۱۳۹۳/۴/۵ ۴۱ ۰۰:۳۰ هندوراس - سوئیس Manaus
پنج شنبه ۱۳۹۳/۴/۵ ۴۲ ۰۰:۳۰ اکوادور - فرانسه Rio De Janeiro
پنج شنبه ۱۳۹۳/۴/۵ ۴۵ ۲۰:۳۰ آمریکا - آلمان Recife
پنج شنبه ۱۳۹۳/۴/۵ ۴۶ ۲۰:۳۰ پرتغال - غنا Brasilia
جمعه ۱۳۹۳/۴/۶ ۴۷ ۰۰:۳۰ کره جنوبی - بلژیک Sao Paulo
جمعه ۱۳۹۳/۴/۶ ۴۸ ۰۰:۳۰ الجزایر - روسیه Curitiba
|
|
این نظر توسط احمدرضا در تاریخ 1393/03/01 و 0:12 دقیقه ارسال شده است |
|
|

|
|
حقهها و ترفندهای جالب اینترنتی :
حقهها و ترفندهای اینترنتی حقهها و ترفندهای اینترنتی حقهها و ترفندهای اینترنتی اگر از افرادی هستید که وب گردی کار اساسی شماست و شب و روز در حال سر زدن به سایت های مختلف هستید توصیه ما این است که تمام این مقاله را حفظ کنید و یاد بگیرید زیرا بسیار بسیار برای شما کارامد است.
این ترفند ها در واقع راه های میانبر برای دست یافتن به محتویات سایت هاست و به بهبود تلاش شما برای دستیابی به محتویات سایت ها کمک می کند.
ترفند اول:
اگر وارد سایتی شده اید که تمایل شدیدی به دیدن عکس های آن دارید اما نمی توانید عکس را ببینید یا به عبارت دیگر عکس مورد نظر به صورت مربعی که در آن ضربدر قرمزی قرار گرفته مشاهده می شود.برای این کار اغلب راست کلیک کرده و گزینه show pic را کلیک میکنند که ۹۰درصد بی فایده است اما راه حل جالب آن:
بر روی آیکون عکس راست کلیک کنید و بعد properties را انتخاب کنید. در این کادر محاوره ای مشاهده شده کافی است آدرس جلوی URL را در قسمت adressصفحه جستجو گر های خود بنویسید و دکمه enterرا بفشارید.
در این صورت عکس قابل مشاهده است. اما اگر قابل مشاهده نبود دیگر نمی شود کاری کرد چون صد در صد لینک عکس دارای مشکل شده است.
ترفند دوم:
اگر وارد یک سایت شلوغ شدید که شاید دقایق زیادی طول بکشد تا صفحه اصلی آن load شود و تنها چند مربع و….در اطراف سایت مشاهده میکنید و شدیدا میخواهید مطالب سایت و موضوعات آن را ببینید و بخوانید فورا به اطراف سایت نگاه کنید و به دنبال کلمه Site Mapبگردید. در صورتی که این عبارت را پیدا کردید با باز کردن آن می توانید لیستی از لینک ها و موضوعات سایت را مشاهده کنید اما اگر همچین دکمه ای نیافتید…..صبر کنید تا صفحه کاملا load شود.(به همین سادگی!!)
ترفند سوم:
وقتی می خواهید بدانید آیا کلمه مورد نظر شما در سایت وجود دارد یا نه ؟ و سایت امکان جستجوی کلمه و… را برای کاربران خود تدارک ندیده تنها کاری که می توانید کنید این است که:
در مرورگر Internet Explorer خود از نوار منو گزینه view را انتخاب کنید و سپس find را انتخاب کنید. در صفحه باز شده عبارت مورد نظر را تایپ و find را کلیک کنید. با انجام این کار به راحتی کلمه مورد نظر در صفحه های لایت شده و برای شما قابل رؤیت می باشد حال اگه پشت سر هم FIND را بزنید قطعا در صورت وجود کلمه های دیگر در ادامه آن ها هم های لایت می شوند.
ترفند چهارم:
میخواهیم ببینیم که آیا کلمه مورد نظر اصلا در کل سایت مورد نظر وجود دارد یا نه؟
برای این کار از دو جستجوگر GOOGLE و Alta Vista برای ترفند استفاده می کنیم:
برای google:
مثلا می خواهیم بدانیم در یک سایت کسی به نام Zahra مطلبی نوشته یا نه؟ یا اصلا این کلمه در سایت وجود دارد یا نه؟:
در قسمت جستجوگر گوگل نام سایت و نام مورد جستجو را با یک فاصله به صورت زیر تایپ کرده:
zahra www.example.com و در نهایت دکمه enter را می فشاریم حال جستجو گر تمامی صفحاتی از سایت مورد نظر که در آن این کلمه وجود دارد را نشان می دهد.
برای جستجو گر Alta Vista در جعبه جستجو همانند گوگل عمل ی کنید با این تفاوت که به جای فاصله از علامت استفاده می کنید:
به این فرم: zahra www.example.com
نهایتا دکمه enter را بزنید و نتایج را مشاهده کنید.
ترفند پنجم:
گاهی اوقات طراحان سایت ها برای سایت ها انیمیشن ها و…را طراحی می کنند(به این صفحه intro می گویند) که برای ورود به سایت باید حتما از آن عبور کنید اگر حوصله ندارید تا انتهای load شدن این صفحه منتظر بمانید فورا در صفحه به دنبال کلمه skipintro بگردید و در صورت یافتن آن را کلیک کنید تا از این صفحه به صفحه اول بروید اگر نبود مجبورید یک بار هم که شده این مبارک صفحه را تحمل کنید و بلافاصله وقتی به صفحه اول سایت برخوردید آدرس آن را یاد داشت کرده و برای بار های بعد از طریق تایپ آدرس در قسمت adress سایت بلافاصله بدون تحمل intro وارد صفحه اول شوید.
ترفند ششم:
گاهی به سایت هایی بر می خوریم که مقالات آنها در بیش از یک صفحه قرار گرفته (گاهی حتی با وجود اینکه مقالات کمحجم اند و طولانی نیستند به اینچنین مواردی برای مقالات رو برو می شویم) که خواندن و پرینت گرفتن آنها مشکل است (طراحان سایت این کار را فقط برای این انجام می دهند که بتوانند تبلیغات سایت را بالاتر ببرند و خواننده مجبور باشد تمام تبلیغات را مشاهده کند.)
راه حل این مشکل:
در صورت وجود چنین مقالاتی ابتدا به ابتدا و انتهای لیست مقالات بروید و کلمه printer friendly را پیدا کنید (این عبارت یا در اول لیست مقالات چنین سایتهایی قرار می گیرد یا در انتهای آن) با کلیک بر این دکمه تمام مقاله در یک صفحه ظاهر می شود و شما به راحتی می توانید هم از آن پرینت بگیرید و هم می توانید آن را ذخیره کنید.
ترفند هفتم:
گاهی در ابتدای ورود به سایت ها از شما ایمیل میخواهند برای اینکه در آینده تبلیغات خود را به ایمیل شما ارسال کنند برای رهایی از چنگال این تبلیغات و دست یافتن به محتوای سایت کافیست که یک ایمیل نامعتبر مثل salam@byebye.com را به جای آدرس ایمیل خود به آنها بدهید. بسیاری از سایت ها قابلیت تشخیص آدرس ایمیل معتبر از غیرمعتبر را ندارند.
ترفند هشتم:
وقتی رنگ نوشته های سایت مطابق میل شما نیست یا متن سایت خوانا نیست کار های زیر را انجام دهید:
به view بروید:
به گزینه Internet Option بروید.
در صفحه ای که بازمی شود بر روی دکمه color در انتهای صفحه مراجعه کنید.
و از کنار عبارت use windows color تیک را بردارید و سپس رنگ نوشته های text نوشته ها و پس زمینه background را مطابق میل خود تغییر دهید با این کار رنگ نوشته و پس زمینه مطابق میل شما تغییر میکند
نکته: توجه داشته باشید که کل رنگ نوشته های سایت ها تغییر می کنند و اگر حالات گفته شده را به حالت اول بازگردانید می توانید رنگ اصلی سایت ها را مشاهده کنید.
|